Άνοια

Η αύξηση του βιοτικού επιπέδου αλλά και οι εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης κατά τον 20αιώνα οδήγησαν σε ένα σταθερά αυξανόμενο προσδόκιμο επιβίωσης, το οποίο παλαιότερα δεν ξεπερνούσε τα 65 χρόνια. Τα παραπάνω είχαν ως συνέπεια ο πληθυσμός των ατόμων της τρίτης ηλικίας να εμφανίσει ανοδική τάση κατά 50-80% παγκοσμίως. Η τάση αυτή οδήγησε στην άνοδο της συχνότητας της άνοιας, κατατάσσοντας τη νοσολογική αυτή οντότητα στη 3η θέση από πλευράς κόστους περίθαλψης. Με το άκουσμα της διάγνωσης εύλογα γεννώνται σε ασθενείς και συγγενείς μία σειρά από ερωτήματα που αφορούν τη συχνότητα, την αιτία αλλά και την αντιμετώπιση της νόσου.

Η άνοια είναι μία εγκεφαλική νόσος, που χαρακτηρίζεται από διαταραχές των ανωτέρων γνωστικών λειτουργιών, όπως της μνήμης, του προσανατολισμού, του λόγου, της ικανότητας για αναγνώριση αντικειμένων και προσώπων όπως και της ικανότητας για οργάνωση, σχεδιασμό και εκτέλεση κινήσεων.

Η άνοια μολονότι είναι συχνότερη στη τρίτη ηλικία δεν θα πρέπει να θεωρείται συνώνυμη με αυτή, ούτε και αποτελεί φυσιολογικό επακόλουθο των γηρατειών. Η συχνότητα της σε άτομα > 65 ετών είναι 5%, ενώ αυτή διπλασιάζεται κάθε 5 χρόνια και αγγίζει σε άτομα > 90 ετών το 30%. Οι γυναίκες εμφανίζονται να προσβάλλονται συχνότερα σε σχέση με τους άντρες, ενώ η μαύρη φυλή προσβάλλεται συχνότερα από την καυκάσια και την κίτρινη φυλή.

Η συχνότερη μορφή άνοιας σε άτομα άνω των 65 ετών είναι η νόσος του Alzheimer (65% των ασθενών) ενώ το 15% των περιπτώσεων οφείλεται σε αγγειακές βλάβες του εγκεφάλου (αγγειακή άνοια). Σπανιότερα, η ίδια νοσολογική οντότητα μπορεί να εμφανιστεί στα πλαίσια άλλων εκφυλιστικών ασθενειών του εγκεφάλου όπως η νόσος του Parkinson, η σκλήρυνση κατά πλάκας. Αντίθετα συχνότερες είναι οι άνοιες από εναποθέσεις παθολογικών ουσιών στον εγκέφαλο (σωμάτια του Lewy) ή στα πλαίσια της χρόνιας κατανάλωσης αλκοόλ.

Η άνοια συνήθως εκδηλώνεται “ύπουλα” και επιδεινώνεται βραδέως, έτσι ώστε τόσο ο παθών όσο και οι συγγενείς του δεν μπορούν να προσδιορίσουν το ακριβές χρονικό σημείο έναρξης των συμπτωμάτων.

Τα συχνότερα συμπτώματα που συνθέτουν το λεγόμενο ανοϊκό σύνδρομο είναι:

  • διαταραχή της μνήμης, στα πλαίσια της οποίας ο ασθενής ξεχνά ονόματα συγγενών, τηλέφωνα αλλά και δραστηριότητες της ημέρας ή ακόμη και τα προλεγόμενα του.
  • διαταραχή της προσωπικότητας, με εμφάνιση νευρικότητας απέναντι σε νέα δεδομένα ή σε αλλαγή του περιβάλλοντος, επιθετικότητας, ζηλοτυπίας, άρσης αναστολών, παραμέλησης της προσωπικής υγιεινής, απάθειας και έλλειψης ενδιαφέροντος για αγαπημένες του συνήθειες.
  • διαταραχή του προσανατολισμού, με συχνότερα παραδείγματα τη σύγχυση κατά την οδήγηση σε γνωστές διαδρομές και την απώλεια του δρόμου επιστροφής προς το σπίτι ύστερα από περίπατο.
  • διαταραχή στην εκτελεστική ικανότητα απλών ή και σύνθετων πράξεων (απραξία), με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη σωστή χρήση του μαχαιροπίρουνου, το βούρτσισμα των δοντιών, το χτένισμα των μαλλιών ή το άναμμα ενός τσιγάρου.
  • διαταραχή του λόγου, με συχνότερες τη διαταραχή κατανόησης ή εκφοράς του (αφασία) ή της κατονομασίας απλών αντικειμένων.

Με βάση τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, η άνοια αποτελεί αποτέλεσμα γενετικής προδιάθεσης, η οποία υπό την επίδραση των κατάλληλων περιβαλλοντικών παραγόντων οδηγεί στην εκδήλωση της νόσου. Επιστημονικά τεκμηριωμένοι παράγοντες κινδύνου είναι το αλκοόλ, η έλλειψη βιταμίνης B12 ή φυλικού οξέος, η υπολειτουργία του θυροειδούς αδένα (υποθυροειδισμός). Αντίθετα καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερχοληστεριναιμία οδηγούν στην έκδήλωση συγκεκριμένων μορφών άνοιας όπως η αγγειακή.

Όπως και στις περισσότερες περιπτώσεις η πρόληψη της νόσου αφορά τη μείωση των παραγόντων κινδύνου που προαναφέρθηκαν. Επιπλέον υπάρχουν στοιχεία ότι η συχνή σωματική άσκηση, η ισορροπημένη “μεσογειακού” τύπου διατροφή μπορούν να δράσουν ευεργετικά στην πρόληψη της.

Τα τελευταία χρόνια διατυπώθηκε από επιστημονικούς κύκλους η θεωρία της “νοητικής εφεδρείας”, σύμφωνα με την οποία κάθε άτομο ανάλογα με την πνευματική του καλλιέργεια και την ανάπτυξη του εγκεφάλου εμφανίζει διαφορετική ουδό εμφάνισης συμπτωμάτων νοητικής δυσλειτουργίας. Έτσι άτομα με υψηλότερο νοητικό επίπεδο και πνευματική καλλιέργεια εμφανίζουν σπανιότερα άνοια σε σχέση με άτομα με “φτωχή” πνευματική καλλιέργεια.

Κάθε άτομο με έκπτωση της μνήμης ή των υπόλοιπων νοητικών λειτουργιών πρέπει να εξεταστεί από εξειδικευμένο νευρολόγο. Είναι απαραίτητη η διενέργεια αιματολογικών εξετάσεων για τον αποκλεισμό άλλων αιτιών νοητικής έκπτωσης όπως η έλλειψη βιταμίνης Β12 ή φυλικού οξέος, η υπολειτουργία του θυροειδούς αδένα (υποθυροειδισμός), όπως και έλεγχος για χρόνιες λοιμώξεις όπως το AIDS, η σύφιλη αλλά και ψυχιατρικές νόσους όπως η κατάθλιψη.

Αιτιολογική θεραπεία της άνοιας δυστυχώς δεν υπάρχει στη σημερινή εποχή. Η θεραπευτική στρατηγική περιλαμβάνει την επιβράδυνση της εκφυλιστικής νόσου του εγκεφάλου με τη χρήση φαρμάκων, τη γνωστική άσκηση με τη βοήθεια λογοθεραπευτή ή νευροψυχολόγου και τη ψυχολογική υποστήριξη του ατόμου από τον ιατρό του και από το συγγενικό του περιβάλλον

Η άνοια στην ολοκληρωμένη της μορφή, οδηγεί στην πλήρη εξάρτηση του ατόμου σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής από το περιβάλλον του. Η διατροφή, η ένδυση, η διατήρηση της προσωπικής υγιεινής ακόμα και η κοινωνική επαφή του πάσχοντος συνδέονται αλληλένδετα με το στενό συγγενικό του περιβάλλον. Το ατέρμονο αυτό ταξίδι οδηγεί ξανά σε πρωτόγονα ένστικτα, συναισθήματα και αντιδράσεις, σκιαγραφώντας το κλείσιμο του κύκλου της ζωής και την επιστροφή στην αθωότητα της “εμβρυϊκής” περιόδου…

image
https://kerasnoudis.gr/wp-content/themes/hazel/
https://kerasnoudis.gr/
#d8d8d8
style1
scroll
Loading posts...
/var/www/vhosts/kerasnoudis.gr/httpdocs/
#
off
none
loading
#
Sort Gallery
on
on
off
on