Οι πολυνευροπάθειες είναι επίκτητες διαταραχές των περιφερικών νεύρων του σώματος, οι οποίες μπορεί να προσβάλουν άτομα οποιασδήποτε ηλικίας. Χαρακτηρίζονται από αιφνίδια ή προοδευτική απώλεια της λειτουργίας των νεύρων του σώματος, με εμφάνιση συχνότερα προβλημάτων της κινητικότητας ή/και αισθητικότητας του σώματος.
Πολυνευροπάθειες
H διαταραχή της λειτουργίας των περιφερικών νεύρων του σώματος οφείλειται σε εκφύλιση είτε του πυρήνα τους (άξονας), είτε του περιβλήματος τους (μυελίνη) ή σπανιότερα και των δύο. Η εκφύλιση αυτή, οδηγεί σε έκπτωση της φυσιολογικής λειτουργίας του νεύρου και εμφάνιση αντίστοιχων συμπτωμάτων.
Τα αίτια μίας πολυνευροπάθειας εξαρτώνται από τη ταχύτητα εμφάνισης της, την ηλικία του ασθενούς, αλλά και των παραγόντων κινδύνου ανάπτυξης της. Συνηθέστερα τα αίτια είναι μεταβολικά (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, έλλειψη βιταμινών), τοξικά (π.χ. κατάχρηση αλκοόλ), φλεγμονώδη (π.χ. σύνδρομο Guillain-Barre, CIDP, αγγειίτιδα), κληρονομικά, εκφυλιστικά ή νεοπλασματικά.
Τα συχνότερα συμπτώματα μίας πολυνευροπάθειας είναι
- διαταραχές της αισθητικότητας, με εμφάνιση μουδιασμάτων, πόνου, δυσαισθητικών ενοχλημάτων (καψίματα, τσιμπήματα)
- διαταραχές της κινητικότητας, με εμφάνιση παραλύσεων ή/και ατροφίας των μυών ή αστάθεια βάδισης.
- διαταραχές του αυτόνομου νευρικού συστήματος, με κυστική, στυτική, εντερική ή συχνά και καρδιοαγγειακή δυσλειτουργία
- μείωση ή εξάλειψη των αντανακλάσεων των άκρων
Καθήκον του νευρολόγου είναι μετά τη λήψη ενός καλού ιστορικού ενοχλημάτων και τη διενέργεια σχολαστικής κλινικής εξέτασης η πραγματοποίηση:
- ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου (ταχύτητες αγωγής νεύρων, ηλεκτρομυογράφημα), για την αποκάλυψη της βαρύτητας, της κατανομής αλλά και του τύπου βλάβης (αξονική, απομυελινωτική)
- υπέρηχος των περιφερικών νεύρων και του βραχιονίου πλέγματος, για την αποκάλυψη δομικών βλαβών του νευρικού συστήματος (οίδημα, ατροφία, υπετροφία), αλλά και χαρακτηριστικών ευρημάτων που μπορεία να οδηγήσουν στη διάγνωση μίας φλεγμονώδους πολυνευροπάθειας (π.χ. CIDP, Guillain-Barre)
- αιματολογικός έλεγχος, για την αποκάλυψη συχνότερα μεταβολικών (π.χ. έλλειψη βιταμινών) ή φλεγμονωδών (νόσος του Lyme, αγγειίτιδα) αιτιών
Ανά περίπτωση και ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι σαφούς αιτίας της πολυνευροπάθειας, μπορεί να διευρυνθεί ο διαγνωστικός έλεγχος με βιοψία νεύρων ή απεικονιστικό έλεγχο με μαγνητική τομογραφία.
Η θεραπεία της πολυνευροπάθειας είναι ανάλογα με την περίπτωση αιτιολογική (π.χ. επί έλλειψης βιταμινών, λήψη αυτών από το στόμα) ή/και συμπτωματική, με στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων (π.χ. λήψη αγωγής κατά των δυσαισθησιών). Σε περίπτωση που η πολυνευροπάθεια προκαλεί κινητικά ελλείμματα ή διαταραχής της ισορροπίας απαιτείται επιπρόσθετα φυσιοθεραπευτική αγωγή.